Melior Nieuws

Q&A: coronavirus en claims mbt aansprakelijkheidsverzekering

Geachte klanten,

Afgelopen dagen zijn er door het kabinet ingrijpende maatregelen aangekondigd om het coronavirus te beteugelen. Wij kunnen ons voorstellen dat u als gemeente bestookt wordt met telefoontjes van ongeruste burgers dan wel bedrijven die niet goed weten wat ze moeten doen en welke aanpak nu juist is. Wij zijn in elk geval zelf door een aantal gemeenten gebeld met de vraag hoe gehandeld moet worden als er schade geleden wordt door de aangekondigde maatregelen en er bij de gemeente claims worden ingediend.

Om hierin wat meer duidelijkheid te verschaffen, treft u onderstaand een aantal veelgestelde vragen en de antwoorden daarop aan.

Veelgestelde vragen en antwoorden

1. De landelijke maatregel is dat alle evenementen (met meer dan 100 personen) af dienen te worden gelast. Indien een gemeente dit advies uitvoert en de organisatoren leggen claims neer bij de gemeente voor de door hen geleden schade, is dit dan gedekt op de aansprakelijkheidsverzekering?
2. Is een gemeente in voornoemde situatie gehouden de door de organisator van het evenement geleden schade te vergoeden?
3. Stel dat een gemeente de landelijke beleidslijn niet overneemt en evenementen, of een aantal daarvan, doorgang laat vinden. Wat zijn dan de risico’s?
4. Wat als de gemeente zelf opdracht heeft gegeven voor een evenement en deze moet cancelen vanwege het landelijk advies? Dient zij dan de kosten van de organisator te vergoeden?

1. De landelijke maatregel is dat alle evenementen (met meer dan 100 personen) af dienen te worden gelast. Indien een gemeente dit advies uitvoert en de organisatoren leggen claims neer bij de gemeente voor de door hen geleden schade, is dit dan gedekt op de aansprakelijkheidsverzekering?

Deze maatregel is gericht aan eenieder en dus ook tegen de organisatoren, deelnemers etc zelf. Gemeenten zijn dan ook in elk geval bevoegd om in het belang van de volksgezondheid eerder verleende vergunningen voor evenementen van meer dan 100 personen in te trekken. De kans dat een dergelijk besluit onrechtmatig zal worden geacht is vrij ondenkbaar. Bovendien is de maatregel ook gericht tegen de organisator zelf.

Wil de gemeente ook andere evenementenvergunningen intrekken dan zal ze in elk geval in haar besluit moeten motiveren waarom ze afwijkt van de landelijke maatregel. Het intrekken van de vergunning geschiedt op grond van de APV. Tegen een dergelijk intrekkingsbesluit staat bezwaar en beroep open. Het is echter niet aannemelijk dat gelet op de landelijke maatregel een besluit tot intrekking op inhoudelijke gronden onrechtmatig zal worden geacht voor zover het ziet op de intrekking van vergunningen voor evenementen van meer dan 100 personen. Ten aanzien van de intrekking van vergunningen voor evenementen van minder dan 100 personen zal dit afhankelijk zijn van de motivering waaruit moet blijken dat in dat specifieke geval kan worden afgeweken van de landelijke maatregel.

Mocht een intrekkingsbesluit op rechtmatigheidsgronden worden herroepen of vernietigd, dan is er in beginsel sprake van een onrechtmatige daad op grond waarvan de organisator schade kan vorderen.

Dekking polis
Voor onrechtmatige besluiten bestaat in principe dekking op de polis, maar dat is niet het geval indien het besluit:

• onrechtmatig wordt geacht om de loutere reden dat geen schadevergoeding wordt verschaft of geen maatregelen zijn genomen ter beperking van de schade.
• onrechtmatig wordt geacht wegens strijd met een geschreven of ongeschreven rechtsregel, welke inhoudt dat vergoeding van schade had moeten worden verschaft op de grond dat de schadelijdende derde door het besluit onevenredig zwaar in zijn belangen is getroffen, in vergelijking met anderen in een vergelijkbare positie.
• een onrechtmatige daad wordt geacht die op grond van zwaarwegende belangen niet kan worden verboden.

Bij rechtmatig beslissen kan de getroffene door het besluit nog wel een verzoek tot nadeelcompensatie indienen, hetgeen niet gedekt is op grond van artikel 3.14 van de AVG093.

2. Is een gemeente in voornoemde situatie gehouden de door de organisator van het evenement geleden schade te vergoeden?

Neen zie hierboven, van een schadevergoedings verplichting op grond van onrechtmatige daad kan enkel sprake zijn indien bijvoorbeeld het besluit tot intrekking van de evenementenvergunning wordt vernietigd op rechtmatigheidsgronden.

Wel bestaat de mogelijkheid dat zij verzoeken tot nadeelcompensatie zullen indienen. Voor zover wij nu kunnen zien zullen dergelijke verzoeken worden afgewezen, omdat dergelijke schade als hier geleden, met name gelet op de aard ervan en het feit dat men met dergelijke ontwikkelingen als een plotse pandemie, hoe onvoorzienbaar ook, rekening heeft te houden, onder het normaal maatschappelijk risico valt en bovendien iedere organisator gelijkelijk treft.

Voor zover met een intrekking van een vergunning puur de landelijke maatregel wordt gevolgd, ligt het ons inziens bovendien op de weg van de Staat om maatregelen te nemen ter voorkoming of deels vergoeding van de schade.

3. Stel dat een gemeente de landelijke beleidslijn niet overneemt en evenementen, of een aantal daarvan, doorgang laat vinden. Wat zijn dan de risico’s?

Denkbaar is dat mensen die besmet raken door het virus dan de gemeente aansprakelijk stellen, naast de organisator. De landelijke maatregel is echter zoals gezegd aan eenieder gericht, en geldt dus ook de deelnemer aan een evenement. Een aanspraak tot schadevergoeding zal dan ook tenminste deels worden afgewezen op grond van eigen schuld, echter kan, omdat van de gemeente als overheid meer mag worden verwacht en deze ook qua deskundigheid beter is toegerust om risico’s in te schatten, alsmede omdat deze bovendien de wettelijke taak heeft om de belangen van volksgezondheid mee te wegen in haar besluiten (Zie ook de weigeringsgronden vande evenementenvergunning neergelegd in de APV), zeker niet worden uitgesloten dat een aanspraak tot schadevergoeding zou kunnen slagen.

Let wel: ook ten aanzien van dergelijke schade bestaat een groot risico dat die niet gedekt is onder de aansprakelijkheidsverzekering gelet op artikel 3.13 AVG:

3.13 Overtreding overheidsvoorschriften
Niet verzekerd is de aansprakelijkheid voor schade ten gevolge van of mogelijk geworden door een handelen of nalaten dat in strijd is met enig van overheidswege gegeven voorschrift.

4. Wat als de gemeente zelf opdracht heeft gegeven voor een evenement en deze moet cancelen vanwege het landelijk advies? Dient zij dan de kosten van de organisator te vergoeden?

De gemeente wordt dan aansprakelijk gesteld als opdrachtgever en zodoende als contractspartij bij een overeenkomst tot opdracht. Een dergelijke schade is evenmin gedekt op de polis gelet op artikel 22.4 van de AVG093:

22.4 Overeenkomst
Niet verzekerd zijn aanspraken voor schade voortvloeiend uit, of verband houdend met het onderhandelen over, het afsluiten en het opzeggen van, het niet, het niet deugdelijk of het niet tijdig nakomen van privaatrechtelijke of publiekrechtelijke
overeenkomsten.

Een schadeverplichting zal overigens niet snel bestaan in dat geval omdat in dergelijke overeenkomsten in de regel ook overmachtsbepalingen zijn opgenomen waarop een beroep kan worden gedaan. Het uitbreken van een pandemie is wel een typisch te noemen geval van overmacht.